گوگل تگ منیجر چیست؟ چرا باید از آن استفاده کرد؟

یکی از ابزارهای مظلوم در دنیای دیجیتال مارکتینگ تگ منیجر است. به این دلیل به آن مظلوم می‌گویم، زیرا که استفاده از آن سخت تر از سایر ابزارهای دیجیتال مارکتینگ است و به همین دلیل فقط افراد حرفه‌ای تر از آن استفاده می کنند. در بسیاری از جلسات مشاوره دیجیتال مارکتینگ، کارفرما سوالات زیر را می پرسند:

• چطور می‌توان فهمید کاتالوگمان به چه میزان دانلود شده است؟
• کاربران تا آخر صفحه را مطالعه می‌کنند؟
• چند نفر فرم جلسه دمو را تکمیل کرده‌اند و از کدام کمپین به سایت ما آمده‌اند؟
• روی کدام بخش‌ها در سایت کلیک شده است؟

همه‌ی این سوالات به این دلیل پیش می‌آید که آشنایی مناسبی با گوگل تگ منیجر در بازار دیجیتال مارکتینگ وجود ندارد. پاسخ پرسش‌های بالا مشخص است: شما با گوگل تگ منیجر (Google Tag Manager) و تنظیم کردن تگ‌های مختلف، می‌توانید این اطلاعات را در ابزاری همچون آنالیتیکس مشاهده کنید.

شاید همانند بیشتر کسب‌وکارها از گوگل آنالیتیکس (Google Analytics) استفاده می‌کنید. در کنار این ابزار، بسیاری از شرکت‌ها از گوگل تگ منیجر (Google Tag Manager) استفاده می‌کنند. گوگل تگ منیجر دنبال کردن فعالیت‌های کاربر و همچنین عملکرد سایت را آسان‌تر می‌کند.

اما گوگل تگ منجیر چیست و چگونه در ارزیابی اثربخشی کمپین‌های آنلاین و به طور کلی روند حرکت کاربر در سایت به ما کمک می‌کند؟

این مقاله را بخوانید تا به پاسخ این سوال برسید. علاوه بر آن، بخش‌های مختلف گوگل تگ منیجر، کارکرد هر کدام و دلیل استفاده از آن در کنار گوگل آنالیتیکس را بیان خواهیم کرد. در نهایت اشاره‌ای به مزایا و معایب استفاده از Google Tag Manager خواهیم کرد. پس از مطالعه این مقاله از شما انتظار داریم:

• بتوانید دلایل استفاده از گوگل تگ منیجر را بیان کنید.
• بخش‌های گوگل تگ منیجر و کارکرد هر کدام را تشریح کنید.

گوگل تگ منیجر چیست؟

گوگل تگ منیجر (به انگلیسی: Google Tag Manager) یک ابزار رایگان از جانب گوگل برای مدیریت تگ‌ها است. ابزاری که کمک می‌کند تا تگ‌های HTML یا JavaScript ساخته و مدیریت شوند. این تگ‌ها به آنالیز داده‌های گوناگونی از وبسایت یا اپلیکیشن موبایل کمک می‌کنند؛ همچنین می‌توان این داده‌ها را با ابزارهای آنالیز دیگر همانند گوگل آنالیتیکس به اشتراک گذاشت. گوگل آنالیتیکس اطلاعات بسیار خوبی به شما ارائه می‌کند، اما این اطلاعات ناقص هستند. در ادامه به تفاوت این دو ابزار می‌پردازیم تا بتوانید درک درستی از آن‌ها داشته باشید.

تفاوت بین گوگل تگ منیجر و گوگل آنالیتیکس چیست؟

خیلی‌ها تصور می‌کنند استفاده از گوگل آنالیتیکس به آنالیز کامل اطلاعات از سایت کمک می‌کند. اما باید توجه داشت با استفاده از گوگل تگ منیجر می‌توان تحلیل‌های بسیار دقیق‌تری انجام داد. با این‌که هر دو ابزار از سمت گوگل رایگان هستند، گوگل آنالیتیکس و گوگل تگ منیجر عملکرد متفاوتی دارند. گوگل تگ منیجر بر روی این که چه داده‌ای را باید ردیابی (track) کند، چه زمانی آن را ثبت کند و به کجا بفرستد، تمرکز دارد. در مقابل، گوگل آنالیتیکس داده‌هایی را در خود جا داده است که به مخاطب کمک می کند از آن‌ها استفاده کند و با تغییر متغیرهای گوناگون، گزارشات متفاوتی بسازد. حال که تفاوت میان این دو ابزار را فهمیدیم، وقت آن رسیده است تا بدانیم گوگل تگ منیجر چگونه کار می‌کند.

کاربرد گوگل تگ منیجر

با استفاده از گوگل تگ منیجر می‌توان تگ‌ها (tags)، محرک‌ها (triggers) و متغیرها (variables) را در یک کانتینتر (Container) ساخت.

این ابزارها کمک می‌کنند تا رفتار کاربر در سایت یا اپلیکیشن را به راحتی بتوان دنبال کرد. اگر با گوگل آنالیتیکس کار کرده باشید، حتما می‌دانید تعریف رویدادها (events) و تعریف تگ برای آن بسیار زمانبر است. با استفاده از تگ منیجر به راحتی می‌توان تگ‌های مختلف را تعریف کرد.

در واقع گوگل تگ منیجر تگ‌هایی که می‌سازید را در سایت یا اپلیکیشن اجرا می‌کند و می‌توان نتایج آن را در ابزارهایی همانند گوگل آنالیتیکس مشاهده کرد.

به عنوان مثال، حتما پیش آمده است که کدهای tracker گوگل آنالیتیکس را در سایت‌تان قرار دهید. با استفاده از تگ منیجر دیگر نیازی نیست که کدها را مستقیم در داخل کدهای سایت قرار دهید. تنها کافیست که آن‌ها را در تگ منیجر تنظیم کنید. پس از آن هر گونه تغییر را به راحتی می‌توانید انجام دهید.

6 المان اصلی گوگل تگ منیجر

در این جا به معرفی 6 المان اصلی در گوگل تگ منیجر می‌پردازیم. بدون آگاهی از این المان‌ها استفاده از این ابزار ممکن نخواهد بود:

کامپوننت تگ منیجر	شرح عملکرد
Container Snippet	تگ‌ها را میزبانی می‌کند و امکان به‌روزرسانی را به شما می‌دهد.
Tags	یک عملیات همانند خرید را ردیابی می‌کند و اطلاعات آن را به ابزارهایی مانند گوگل آنالیتیکس ارسال می‌کند
Triggers	یک محرک برای اجرا شدن تگ است، مثلا کلیک روی یک دکمه
Variables	به وسیله‌ی آن می‌توان یک ارزش در حال تغییر را بررسی کرد. به عنوان مثال اسکرول صفحه
Values	یک ارزش (Value) ثابت که توسط کاربر ایجاد می شود را تعریف می‌کند. مثلا کاربر 50% یک صفحه را اسکرول کند.
Operators	ارتباط لازم بین یک variable و یک value را لیست می‌کند. زمانی که متغیر و ارزش تعریف شده به نتیجه می‌رسند، محرک یا trigger اجرا می‌شود. پس از آن تگ اطلاعات مورد نیاز را جمع‌آوری و آن‌ها را به پلتفرم‌های تعریف شده همانند گوگل آنالیتیکس ارسال می‌کند.

Container Snippet چیست؟

Container Snippet نقش بسیار مهمی در تگ منیجر ایفا می‌کند. دلیل آن این است که این امکان را می‌دهد بتوانیم تگ‌های صفحه یا اپلیکیشن را به صورت خودکار بروزرسانی کنیم. در واقع به جای این که آخرین تگ‌ها را به صفحه مورد نظر در سایت اضافه کنیم ( به صورت copy & paste)، به راحتی می‌توان از داخل تگ منیجر این کار را انجام داد. در نهایت Container Snippet در آن صفحه بروزرسانی می شود.

در هر Container یا کانتینتر شما موارد زیر را دارید:

• تگ‌ها
• محرک‌ها

زمانی که یک اکانت گوگل تگ منیجر ساخته می‌شود، باید حداقل یک کانتینتر در آن وجود داشته باشد.

تگ‌ (Tags) چیست؟

تگ هم نقش بسیار کلیدی در گوگل تگ منیجر دارد. در بسیاری از موارد تگ‌های گوناگونی در یک کانتینتر ایجاد می‌شود.

تگ‌ها مواردی که قصد ردیابی آن‌ها را داریم را تشریح و آن‌ها را به ابزارهای آنالیز همانند گوگل آنالیتیکس ارسال می‌کنند.

به عنوان مثال می‌توانیم مواردی مانند خرید محصول، پخش یا توقف ویدئوها و یا میزان اسکرول صفحه توسط کاربر را اندازه گیری کنیم.

محرک (Triggers) چیست؟

محرک‌ها ویژگی کلیدی در گوگل تگ منیجر دارند.

محرک یا Trigger به گوگل تگ منیجر اعلام می‌کند تگ چه زمانی باید اطلاعات را جمع آوری و آن‌ها را ارسال کند. به عنوان مثال اگر ما قصد اندازه گیری اسکرول را داریم، هر زمان که کاربر این عملیات را انجام دهد، محرک فعال شده و به تگ اعلام می‌کند تا اطلاعات را ارسال کند.

یک محرک شامل 3 بخش است:

• متغیرها یا Variables
• عملگرها یا Operators
• ارزش‌های ثابت یا Values

برای دقیق‌تر کردن ردیابی و tracking می‌توان چندین محرک برای یک تگ ایجاد کرد. البته باید توجه داشت که این محرک‌ها به خوبی عمل کنند.

اگر تگ‌ها و محرک‌ها بررسی نشوند، پس از مدتی متوجه خواهید شد که اطلاعات اشتباهی جمع آوری شده است. در نتیجه داده‌های اشتباه منجر به تصمیم گیری و اجرای اشتباه استراتژی دیجیتال مارکتینگ و تبلیغات خواهند شد.

متغیر (Variables) چیست؟

متغیرها در واقع نگهدارنده‌ی ارزش‌ها و مقادیر هستند و شامل موارد زیر هستند:

• متغیرهای پیش ساخته شده در تگ منیجر
• متغیرهایی که توسط کاربر تعریف می‌شوند

در تگ منیجر، متغیرهای پیش ساخته ای وجود دارد که می توان از آن‌ها برای ساخت استفاده کرد، مثلا متغیر کلیک یا عمق اسکرول. در کنار آن برای برخی از موارد خاص نیاز به تعریف متغیر توسط کاربر وجود دارد؛ در اکثر موارد این متغیرها معرف فروش‌ها، فرم‌های تکمیل شده و … است.

ارزش‌های ثابت (Values) چیست؟

با تعریف ارزش یا value، یک فیلد برای بررسی متغیر ایجاد می‌شود. بر اساس عملگر، ممکن است نیاز شود این ارزش برابر متغیر تعریف شده باشد تا محرک اجرا شود. در برخی موارد دیگر شاید لازم باشد که این ارزش کمتر یا بیشتر باشد.

به عنوان مثال به متغیر، عملگر و ارزش تعریف شده در این بخش نگاه کنید:

• متغیر یا value: {{url}}
• عملگر یا operator: تساوی
• ارزش یا value: /services/seo

با توجه به موارد بالا، محرک زمانی اجرا می شود که لینک صفحه (متغیر) برابر با /services/seo باشد.

با استفاده از این نوع محرک‌ها می‌توان موارد زیادی را ردیابی کرد. به عنوان مثال فرض کنید شما قصد دارید زمانی که کاربر پس از تکمیل فرم وارد صفحه تشکر شد، تگ اجرا و اطلاعات به آنالیتیکس ارسال شود. در این بخش می‌توان صفحه تشکر را به عنوان صفحه هدف قرار داد و اطلاعات تکمیل فرم را در گوگل آنالیتیکس مشاهده کرد.

عملگر (Operators) چیست؟

تقریبا در بخش قبل با این مفهوم آشنا شدیم. عملگرها نیز نقش مهمی در تگ منیجر دارند. با استفاده از عملگرها می‌توان ارتباط بین یک متغیر و یک ارزش را بررسی کرد. این ارتباط خواهد گفت چه زمانی محرک اجرا شود که در نهایت منجر به جمع آوری و ارسال داده‌ها توسط تگ می‌شود. باز هم تاکید می‌کنم که پیش از استفاده نهایی، حتما از عملکرد صحیح موارد تعریف شده مطمئن شوید.

به عنوان مثال موارد زیر برخی از عملگرها هستند:

• Equals (برابری)
• Contains (شامل شدن)
• Doesn’t contain (شامل نشدن)

همچنین موارد دیگری همچون “less than” (کمتر از) و “matches RegEx” برای استفاده وجود دارد.

4 مورد از مزایای استفاده از گوگل تگ منیجر (Google Tag Manager)

تا این جا با تگ منیجر، کامپوننت‌های آن و تفاوت آن با آنالیتیکس آشنا شدیم. در این بخش به معرفی مزایای استفاده از گوگل تگ منیجر می‌پردازیم:

1_ دسترسی راحت به دیگران

چه با همکارانتان به صورت تلفنی و آنلاین در ارتباط باشید و چه به صورت حضوری،  به ابزارهایی نیاز هست تا زندگی را راحت‌تر کند. با استفاده از گوگل تگ منیجیر، تمام اعضای یک تیم می‌توانند به آن ورود کنند و تگ‌های تعریف شده را مشاهده و یا در آن‌ها تغییر ایجاد کنند.

در کنار آن برای هر کاربر می‌توان سطح دسترسی مشخصی را تعریف کرد تا تنها به بخش‌هایی از گوگل تگ منیجر دسترسی داشته باشند.

2_ دسترسی به ابزارهای دیگر

ممکن است کسب و کارتان در ابتدا تنها نیازمند استفاده از تگ‌های پیش ساخته گوگل داشته باشد که اطلاعات مورد نیاز را به ابزارهایی همانند گوگل آنالیتیکس ارسال می‌کند. هر چقدر کسب و کار رشد کند، نیاز به اتصال و استفاده از پلتفرم‌های دیگر بیشتر حس می‌شود. این‌جا بخشی است که گوگل تگ منیجر بسیار کاربردی است.

با استفاده از Google Tag Manager می‌توانید برای پلتفرم‌های دیگر تگ ایجاد کنید. همچنین تیم شما می‌تواند تگ‌های شخصی سازی شده بسازد. اگر به اندازه کافی در این زمینه‌ها دانش کافی ندارید، گوگل تگ منیجر دارای قالب‌هایی برای اتصال و استفاده از این ابزارهای دیگر ارائه می‌کند. می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید تا به مرور با کارکردشان آشنا شوید.

3_ کنترل خطاها برای رفع سریع مشکلات

استفاده از گوگل تگ منیجر کمی نیازمند تمرین و یادگیری است. مطمئنا در فرآیند ساخت تگ‌ها خطاها و اشتباهاتی وجود خواهد داشت. اما در گوگل تگ منیجر کنترل کننده‌ی خطا وجود دارد.

با استفاده از کنترل خطاها، تیم‌های مختلف می توانند تگ‌ها، تریگرها و متغیرها را بررسی کنند و مشکلات و خطاهای احتمالی را گزارش کنند تا به سرعت اصلاح شوند. حتی اگر  در استفاده از گوگل تگ منیجر تجربه بالایی داشته باشید، این ویژگی کمک می‌کند تا اندازه گیری اشتباه صورت نگیرد.

4_ اضافه کردن و بروزرسانی سریع تگ‌ها

اگر خودتان دولوپر و توسعه‌دهنده سایت یا اپلیکیشن نباشید، حتما پیش آمده است که برای قرار دادن یک کد داخل سایت برای استفاده از ابزارهای مختلف، زمان زیادی از شما گرفته شده باشد. این مورد به دلیل شلوغی کار در بخش فنی وبسایت‌ها اتفاق می‌افتد و کارکنان واحد بازاریابی همواره دچار این مشکل هستند. با استفاده از تگ منیجر تنها یک بار کد داخل سایت قرار می‌گیرد و پس از آن به راحتی می‌توان کدهایی همانند کدهای آنالیتیکس را در سایت قرار داد.

2 مورد از معایب استفاده از گوگل تگ منیجر (Google Tag Manager)

با وجود مزایای زیادی که GTM ارائه می‌کند، اما به هر حال معایب و سختی‌هایی دارد که به آن اشاره می‌کنیم:

1_ نیاز به پیش زمینه‌ی دولوپری دارد

هر کسی می‌تواند از گوگل تگ منیجر استفاده کند، ولی اگر پیش زمینه‌ی دولوپ نداشته باشید کار کمی سخت خواهد بود. در برخی از موارد ممکن است که شرکت در استفاده از این ابزار پشیمان شود.

یادگیری درباره متغیرها، VALUEها و عملگرها و پس از آن ساختنشان می‌تواند کاری سخت همراه با خطا باشد. به همین دلیل گوگل تگ منیجر ابزار کنترل خطا و یک دوره‌ی آموزشی رایگان را آماده کرده است.

2_ برای سایت‌های بزرگ ممکن است مشکل ساز باشد

استفاده و مهاجرت به گوگل تگ منیجر برای سایت‌های بزرگ می‌تواند بسیار سخت و زمانبر باشد. به همین دلیل باید کدهای ردیابی که در سایت وجود دارد را پاک کنید و کدهای کانتینترهای گوگل تگ منیجر را در آن‌ها جایگزین کنید.

اگر دولوپرهایی برای انجام این کار نداشته باشید، روند اجرا طولانی و همراه با مصرف زیادی از منابع خواهد بود. بنابراین پیش از مهاجرت به این ابزار حتما نیازمندی‌ها و زمان مورد نیاز را بررسی کنید.

آیا استفاده از Google Tag Manager برای شرکت‌ها آسان است؟

در ابتدای مقاله به این موضوع اشاره کردیم که بسیاری از کارفرمایان با گوگل تگ منیجر آشنایی ندارند. اما در مقابل بسیاری از شرکت‌ها کار با این ابزار را شروع کرده‌اند و با بهینه سازی‌های مداوم، نتایج درخشانی در بسیاری از امور مرتبط به سایت از جمله بهینه سازی کمپین‌ها کسب کرده‌اند. گوگل تگ منیجر به سرعت به ابزاری استاندارد در میان شرکت‌ها درآمده است. اما این به معنای آن نیست که استفاده از آن راحت است. در بیشتر موارد تیم‌هایی که از این ابزار استفاده می کنند (تیم بازاریابی یا تبلیغات) زمینه‌ی دولوپری ندارند که می‌تواند منجر به عدم استفاده از GTM شود.

اگر قصد یادگیری گوگل تگ منیجر را دارید، باید دوره‌های آموزشی مختلف، مقالات و ویدئوهای موجود در اینترنت را مشاهده نمایید. نکته مهم‌تر استفاده و تمرین نکاتی است که می‌آموزید. توجه داشته باشید بدون داشتن مهارت نمی‌توانید به درستی تگ‌ها را تنظیم کنید.

همان‌طور که در بالا اشاره شد می‌توانید از دوره‌ی Google Tag Manager Fundamentals که توسط خود گوگل آماده شده است استفاده کنید.

آیا شما از گوگل تگ منیجر استفاده می‌کنید؟ در بخش کامنت‌ها کاربرد استفاده از این ابزار در سایتتان را شرح دهید.