سئو یکی از روش‌های جذب مخاطب در دیجیتال مارکتینگ است. رسیدن به رتبه‌های بالا در کلمات کلیدی رقابتی در صنعت فعالیت کسب‌وکارمان حتما خواستهٔ تمام مدیران ارشد است. شاید برای بسیاری از آنها کسب درآمد از سئو مهم‌تر باشد؛ به هر صورت برای رسیدن به هر کدام از این اهداف باید یک مسیر مشخص داشته باشیم. به کلامی ساده‌تر باید یک استراتژی سئو داشته باشیم.
استراتژی سئو مناسب، دید بسیار خوبی نسبت به مسیر و فرآیندی که پیش رو داریم، می‌دهد. استراتژی کمک می‌کند تا سوالات زیر را پاسخ دهیم:
- الان در چه وضعیتی هستیم؟
- به کجا می‌خواهیم برسیم؟
- چگونه می‌خواهیم به آن دست پیدا کنیم؟
پاسخ به این سوالات کمک شایانی می‌کند تا در مسیر انجام پروژه سئو به مشکل نخورید و در هر قدم بدانید قدم بعدی چیست. پیش از شروع نحوه آماده سازی استراتژی سئو، بهتر است نگاهی عمیق تر به این داشته باشیم که “استراتژی سئو چیست؟”.
استراتژی سئو چیست؟
تعاریف مختلفی برای استراتژی سئو در سطح اینترنت و از زبان افراد مختلف وجود دارد. من در اینجا تعریف خودم را بیان می‌کنم:
استراتژی سئو، برنامه‌ای دقیق با جزئیات کامل برای کسب جایگاه‌های مناسب برای عبارات مختلف و به منظور افزایش ورودی یا ترافیک از طریق موتورهای جستجو برای یک وبسایت است. این برنامه شامل موارد مختلفی از جمله مشخص کردن پیلارها، سئوی تکنیکال، استراتژی محتوایی، سئوی On-Page و لینکسازی است.
تعریف بالا شاید سخت باشد. به زبان ساده می‌توان گفت استراتژی سئو درباره‌ی برنامه‌ریزی به منظور ارائه بیشترین ارزش به جستجوکنندگان است.
از طرفی در فرآیند بهینه سازی سایت باید به این نکته توجه داشت که برند دچار مشکل نشود. اگر می‌خواهد درباره برندینگ بیشتر بدانید حتما به صفحه آموزش برندسازی مراجعه کنید. در استراتژی سئو باید بر اهداف برند تمرکز داشت و به عبارتی به دنبال کسب جایگاه در کلماتی بود که متناسب با کسب‌وکار باشد. حتما وبسایت‌های زیادی را دیده‌اید که به جای تمرکز بر روی تولید محتوا برای صنعتی که در آن فعالیت می‌کنند ، محتواهای نامربوط تولید می‌کنند که خود باعث ایجاد حس عدم اعتماد می‌شود.
تهیه استراتژی SEO به ما کمک می‌کند تا بتوانیم مخاطبین و مشتریان وفادارتری داشته باشیم. پیشنهاد می‌کنم مقاله‌ی ارزش طول عمر مشتری را مطالعه کنید.
در تهیه استراتژی باید به سه مورد کلیدی توجه کرد:
- زمانبندی
- بودجه
- منابع
هر کدام از این موارد در تهیه استراتژی نهایی اثرگذار هستند. در برخی از پروژه‌ها بودجه بسیار بیشتر است که همین می‌تواند در زمانبندی و کیفیت کار تاثیر بگذارد.
حال که دانستیم استراتژی سئو چیست، باید مراحل تهیه یک استراتژی قدرتمند را با هم بررسی کنیم. در ادامه این گام‌ها را با هم خواهیم آموخت.
راهنمای گام به گام تهیه استراتژی SEO
همان‌طور که تا کنون دیدیم، یک استراتژی سئو موثر کمک می‌کند که بدانیم در هر مرحله چه کاری باید انجام دهیم. با این که استراتژی برای هر کسب‌وکار متفاوت است، اما در اینجا مسیری مشخص را معرفی می‌کنم که شما با استفاده از این مسیر و البته شخصی سازی آن می‌توانید استراتژی قدرتمندی را تهیه کنید.
۱- مخاطبین هدف و علایقشان را مشخص کنید
اولین گام در تمامی کمپین‌‌های بازاریابی مشخص کردن مخاطبین هدف است. مخاطبین هدف افرادی هستند که قصد دارید محصول یا خدماتتان را به ایشان معرفی کنید.
تقریبا هر بار که بحث مشخص کردن مخاطب می‌شود مواردی از جمله: سن، جنسیت، محل زندگی و نیازمندی‌هایشان به میان می‌آید. ما در مقاله‌ی پرسونای مخاطب درباره نحوه‌ی مشخص کردن مخاطب هدف صحبت کرده‌ایم.
چیزی که ما در استراتژی SEO به آن نیاز داریم، همان بخش نیازمندی‌ها و نقاط درد است. آنها چه چیزی می‌خواهند؟ نیازمندیشان چه چیزهایی است که رفع نشده است؟ دانستن این موارد در تهیه محتوا و تحقیق کلمات کلیدی کمک فراوانی می‌کند.
۲- وضعیت فعلی را بررسی کنید
اگر ندانید که وضعیت فعلی وبسایت‌تان چیست تقریبا محال است بتوانید برای آن برنامه‌ریزی کنید. البته ممکن است پیش از شروع راه اندازی سایت به برنامه‌ی سئو فکر کنید که مسیر ساده‌تری خواهید داشت.
به همین دلیل پس از مشخص شدن مخاطبین هدف، استراتژی با مشخص شدن عملکرد فعلی شروع می‌شود. برای درک بهتر این موضوع موارد زیر را بررسی کنید:
- وضعیت حضور در نتایج جستجو
- وضعیت فنی سایت
- وضعیت محتواها و سرعت تولید محتوا
- وضعیت لینک‌های داخلی و لینکسازی بیرونی
- میزان جستجوی نام برند
برای هر کدام از موارد فوق ابزارهای گوناگونی وجود دارد. اگر قبلا سایت به Search Console وصل شده است، بهتر است آن را به دقت بررسی کنید. برای بررسی لینک، ابزارهایی مثل Ahrefs و Semrush گزینه‌های مناسبی هستند. برای بحث فنی خوب است که دانش خود را در این زمینه افزایش دهید. ما در آینده مقالات بیشتری در این باره خواهیم نوشت. برای بررسی ساختار سایت و موارد بسیار بیشتر می‌توانید از Screaming Frog استفاده کنید.
با جمع‌آوری این اطلاعات، تصویری مشخص از عملکرد فعلی سایت به دست می‌آورید. در واقع پیش از تعیین اهداف و مشخص کردن مسیر می‌دانید در کجا قرار دارید و چشم انداز مناسب‌تری را مشخص خواهید کرد.
در کنار این موارد که اکثرا مرتبط به SEO هستند، جمع‌آوری اطلاعات مربوط به تولید سرنخ فروش و میزان فروش نیز به تعیین استراتژی کمک می‌کند. اگر با استفاده از SEO نتوانید تاثیری در فروش شرکت بگذارید، مدیران ارشد شرکت توجیهی برای هزینهٔ سئو نخواهند داشت.
۳- استراتژی سئو رقبا را بررسی کنید
مشخص کردن وضعیت کنونی وبسایت اولین گام جدی در استراتژی است. اما متخصص سئو باید بداند که رقبا چه استراتژی دارند و در کجا خوب عمل کرده‌اند و در کدام بخش‌ها ضعیف هستند.
اما برای تحلیل رقبا از کجا شروع به کار کنیم؟
لیست رقبا را آماده کنید. وقتی صحبت از رقبا می‌شود، اکثر کارفرمایان نام رقبایی را به کار می‌برند که سهم فروش بالایی در بازار دارند. زمانی که قرار است در زمینه سئو برنامه‌ریزی کنیم، باید به دنبال رقبایی باشیم که در نتایج موتورهای جستجو و مخصوصا گوگل حضور دارند. شاید بسیاری از رقبای کسب‌وکار در نتایج حضور نداشته باشند.
برای این کار کافی است از جستجو شروع کنید. کلمات و عبارات کلیدی کسب‌وکار را جستجو کنید. لیست سایت‌ها را مشخص کنید. می‌توانید از ابزار Alexa استفاده کنید و با قرار دادن آدرس وبسایت چند رقیب، بقیه موارد را پیدا کنید.
از بخش Keyword Matrix در ابزار الکسا می‌توانید سهم بازار جستجوی رقبا را ببینید و همچنین از کلمات کلیدی که دارای جایگاه هستند با خبر شوید. البته می‌توانید ببینید کدام رقبا در کدام حوزه‌ها قوی‌تر و در کدام بخش‌ها ضعیف‌تر عمل کرده‌اند. یکی از قابلیت‌های خوب این ابزار، امکان خروجی گرفتن از این اطلاعات است که می‌توان اطلاعات عبارات کلیدی و رقبا را به صورت فایل CSV دانلود کرد.
تا اینجا مشخص شد رقبا چه وبسایت‌هایی هستند و در چه حوزه‌هایی بیشتر فعالیت داشته‌اند. اما بررسی وضعیت لینکسازی آنها نیز مهم است. با استفاده از ابزارهای Ahrefs و Semrush وضعیت قدرت دامنه و لینکسازی را مشخص کنید. باید متوجه شوید رقبا در چه سایت‌هایی لینکسازی کرده‌اند و برای این‌کار حدودا چه میزان هزینه پرداخت شده است.
اگر کمی با دقت بیشتری بخواهید رقبا را بررسی کنید، باید وضعیت فنی سایتشان را مشخص کنید. چک لیست فنی که برای بررسی سایت خود در نظر گرفته بودید را برای تک تک رقبا کنترل کنید.
۴- اهداف و شاخص‌ها را مشخص کنید
مشخص کردن اهداف و شاخص‌های کلیدی عملکرد (KPI) شاید مهم‌ترین بخش از تهیه استراتژی SEO باشد.
باید بدانیم که در انتهای مسیر بهینه‌سازی سایت به کجا می‌خواهیم برسیم و در این مسیر چه فعالیت‌هایی را باید انجام دهیم. جدا از این، در هر بخش از مسیر باید بدانیم در کجای مسیر قرار داریم و چه زمانی به اهداف تعیین شده خواهیم رسید.
بیایید تفاوت بین KPI (شاخص کلیدی عملکرد) و هدف را ببینیم، زیرا که نیاز داریم هر دو مورد را تعیین کنیم.
- اهداف: خروجی که در انتها می‌خواهید به آن برسیم.
- KPI: سنجه‌هایی که برای بررسی روند رسیدن به هدف بررسی می‌شوند.
با این که در هنگام تهیه استراتژی سئو این دو مورد به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما باید هر دو را به صورت جداگانه تعریف کنیم.
بیایید یک مثال را بررسی کنیم:
هدف ما از سئو افزایش 500میلیون تومانی در 12 ماه آینده است. شاخص‌هایی که نمایش دهنده‌ی روند رشد هستند شامل مواردی همچون میزان impression، ورودی از جستجوی گوگل (افزایش ورودی از کلماتی که شامل برند نمی‌شوند) و رتبه‌ها هستند.
۵- تحقیق کلمات کلیدی و آماده سازی پیلارها
پس از مشخص شدن اهداف و KPIها، زمان آن رسیده است که تحقیقات کلمات کلیدی را شروع کنید. در این بخش باید کلمات کلیدی اصلی را مشخص کنید و با توجه به آنها پیلارها و کلاسترها را تعیین نمایید.
در آینده به صورت کامل بحث پیلاربندی را توضیح خواهیم داد اما برای درک این موضوع در اینجا به صورت کوتاه درباره آن صحبت خواهم کرد.
به طور خلاصه، از پیلار استفاده می‌کنیم تا بتوانیم در حوزه‌ای خاص و در اکثر عبارات کلیدی آن حوزه دارای رتبه باشیم. کلاسترهای موضوعی، مسیر دسترسی به این نتیجه را هموار خواهند کرد. در واقع به جای این که بر روی یک کلمه متمرکز باشیم، روی موضوعات مرتبط به هم در مقالات مختلف کار خواهیم کرد.
برای شروع ابتدا تحقیقات کلمات کلیدی را انجام دهید و داده‌های به دست آمده را مرتب کنید. در مرحله بعد با استفاده از این داده‌ها، پیلارها و کلاسترها را مشخص کنید تا بر اساس آن بتوانید مسیر محتوایی را تعیین کنید.
برای درک بهتر این موضوع، کلاسترها ساختاری شبیه به تصویر زیر دارند و در این مرحله شما باید موضوعات مختلفی برای پیلار (دایره وسطی) را مشخص کنید.
تحقیق کلمات کلیدی؛ حتما با این عبارت آشنا هستید. اما ساختن پیلار فراتر از تحقیقات است. در ایجاد یک پیلار و کلاستر مناسب و قوی انتخاب هدف برای صفحات Pillar بسیار مهم است.
کلمات یا عباراتی که برای پیلار در نظر گرفته می‌شود در سطح‌های بالاتری هستند. به عنوان مثال قصد داریم روی عبارت “آموزش سئو” یا “نرم افزار حسابداری” تمرکز کنیم. این کلمات کوتاه‌تر و رقابتی‌تر هستند.
بنابراین نیاز است تا کلمات اصلی و کلیدی مورد نظر را از طریق ابزارها و مشورت با کارفرما به دست آوریم. از ابزارهایی همانند الکسا و Google Keyword Planner می‌توان به اطلاعات دقیق‌تری رسید. حال که توانستیم کلمات کلیدی اصلی را انتخاب و تعیین کنیم نوبت به آماده سازی کلاسترها یا خوشه‌ها می‌رسد.
۶- پیدا کردن عبارات هدف برای ساخت کلاسترها
زمانی که کلمات و عبارات کلیدی اصلی را برای پیلارها تعیین کردیم نوبت به عبارات چند کلمه‌ای برای تعیین کلاستر و استراتژی محتوا می‌رسد. این عبارات زیر مجموعه و به نوعی مکمل موضوع اصلی هر پیلار هستند. به عنوان مثال در ادامه پیلار “آموزش سئو” می‌توان کلاسترهای زیر را در نظر گرفت:
- سئوی تکنیکال چیست؟
- راهنمای جامع On-page SEO
- معرفی ابزارهای تحلیل سئو
در اینجا سوالی که مطرح می‌شود این است که چه تعداد کلاستر برای هر پیلار باید در نظر گرفت. پاسخ این است که مشخص نیست و به خود پیلار بستگی دارد. تجربه نشان می‌دهد به طور میانگین بین ۱۵ تا ۲۵ کلاستر و موضوع برای یک پیلار در نظر گرفته می‌شود. البته این عدد در برخی از پیلارها کمتر و در برخی دیگر بیشتر است.
این را در نظر داشته باشید که پیلارها بر روی کلمات پرسرچ‌تر متمرکز هستند و کلاسترها بیشتر شامل عبارات طولانی (Long-tail Keywords) می‌شوند که تکمیل‌کننده کلمات پیلارها هستند.
محتوایی را تصور کنید که درباره یک موضوع با عمق زیاد اطلاعات جامعی می‌دهد. این محتوا می‌تواند پاسخی باشد به تمام سوال‌ها، راهنمایی‌های مورد نیاز در یک حوزه یا ترند روز.
این همان قدرت پیلار و کلاستر است. حتما مقالات نردوما را دنبال کنید تا به طور کامل با موضوع پیلاربندی آشنا شوید.
۷- تولید و به‌روزرسانی محتوا
پس از تعیین پیلارها و کلاسترها نوبت به محتوا می‌رسد. محتوا نقش مهمی در فرآیند بهینه‌سازی سایت دارد. بنابراین دو مورد را پیش‌رو داریم:
- بهینه‌سازی محتواهای موجود
- تولید محتوای جدید
بهینه‌سازی محتوای موجود در سایت
پیش از شروع برای تولید محتوای جدید باید محتوای موجود در سایت را بررسی و بهینه کرد. در این فاز نقاطی در سایت که می‌توان برای آن بهینه‌سازی محتوا انجام داد یا موارد جدیدی به آن اضافه کرد را پیدا می‌کنیم. برای این کار می‌توانید از Search Console استفاده کنید و ظرفیت و پتانسیل رشد صفحات مختلف را بررسی کنید.
پس از این بررسی موارد زیر را خواهید فهمید:
- محتواهایی که می‌توان آنها را حفظ کرد.
- محتواهایی که نیاز به به‌روزرسانی دارند و می‌توان میزان ورودی از گوگل از طریق این صفحات را افزایش داد.
- محتواهایی که ارزش زیادی ندارند و منافع نگهداری آنها بسیار کمتر از ضرری است که به سایت وارد می‌کنند و می‌توان آنها را پاک کرد. صفحاتی با محتوای بی ارزش و کم، محتوای تکراری و… از جمله این محتواها هستند.
بررسی محتواهای موجود در سایت دید مناسبی از وضعیت فعلی بر اساس داده‌ها می‌دهد که می‌توان از آنها برای برنامه‌ریزی‌های آینده استفاده کرد. در واقع بسیاری از کلماتی که برای بهینه‌سازی مورد هدف قرار گرفته‌اند را می‌توان در این صفحات بهینه کرد.
تولید محتوای جدید
به مرحله‌ای رسیدیم که مسیر و وضعیت فعلی کاملا مشخص و واضح است. اینجا نوبت به تولید محتوای جدید می‌رسد. در تولید محتوای جدید باید در نظر بگیرید که فردی که عبارات مد نظر ما را جستجو می‌کند به دنبال رسیدن به چه نواع اطلاعات و محتوایی است. در واقع این‌جاست که می‌توان برای تبدیل وی به سرنخ فروش و در انتها مشتری برنامه‌ریزی کرد. در واقع باید به هدف و نیت کاربر در جستجو (Search Intent) دقت کرد.
به عنوان مثال کسی که عبارتی همچون “تلویزیون” را جستجو می‌کند هنوز اطلاعاتی همانند مدل تلویزیون، سایز آن و برند را مشخص نشده است. بنابراین باید وی را به صفحه‌ای هدایت کرد که اطلاعات متنوعی از این نیازمندی‌ها را به وی ارائه کند.
اگر فرد جستجوکننده عبارت “تلویزیون اسنوا” را سرچ کند باید صفحه‌ای همانند صفحه زیر را ببیند که تمامی محصولات برند اسنوا را نمایش می‌دهد:
توجه به قصد و نیت کاربر از جستجو و نمایش محتوای متناسب با آن چیزی است که شاید در مرحله تهیه پیلار و کلاستر باید به آن توجه کرد؛ اما زمانی می‌توان به نتایج دقیق‌تری رسید که با توجه به کلمات، صفحات مورد نظر را در سایت انتخاب و بهینه کرد.
۸- به وضعیت On-Page SEO توجه کنید
تنها تولید محتوا برای کسب رتبه کافی نیست. توجه کافی به وضعیت On-page SEO در محتوای تولید شده اهمیت ویژه‌ای دارد. در مقاله‌ای دیگر به صورت کامل و جامع به تعریف و توضیحات کامل در رابطه با on-page SEO می‌پردازیم. در اینجا به طور خلاصه موارد زیر را در نظر بگیرید:
- تگ Title
- توضیحات متا یا Meta Description
- استفاده مناسب از تگ‌های H1/H2/H3
- لینکسازی داخلی
- و…
توجه کنید که در استفاده از کلمات کلیدی در بخش‌های مختلف اغراق نکنید؛ زیرا که در نهایت ممکن است باعث Keyword Stuffing و افت رتبه شود.
در اینجا نوبت به سئوی تکنیکال و بررسی فنی سایت می‌رسد. آماده‌سازی اصلاحیه فنی از بخش‌های مهم و اساسی استراتژی سئو است.
۹- بررسی و رفع مشکلات فنی سایت
اگر سایتی که برای آن استراتژی سئو را آماده می‌کنید دارای مشکلات فنی باشد، کسب رتبه ممکن است با مشکلاتی همراه باشد. عملکرد فنی سایت بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است و شاید بتوان گفت یکی از ملاک‌های اساسی در روند بهینه‌سازی سایت است.
سایت را از جهات مختلف بررسی کنید. از ابزارهایی مانند MOZ، Screamingfrog و SEMRUSH برای این کار مناسب هستند. چک لیستی از مواردی که باید بررسی شود را تهیه کنید و پس از یافتن مشکلات فنی آنها را به تیم فنی سایت ارائه کنید تا در اسرع وقت مشکلات را بررسی و رفع کنند. در کنار این موارد به سرعت سایت به عنوان فاکتوری مهم توجه کنید. از طریق اطلاعات موجود در سرچ کنسول می‌توانید وضعیت سرعت سایت در نسخه دسکتاپ و موبایل را بررسی کنید.
۱۰- استراتژی Off-Page SEO و لینکسازی
بک لینک همچنان یکی از عوامل مهم در کسب جایگاه در نتایج گوگل است. اما لینکسازی بدون داشتن استراتژی مناسب اثربخش نخواهد بود و شاید آسیب‌های جبران ناپذیری را به سایت وارد کند. این بدان معناست که باید برنامه‌ریزی مناسب برای ماه‌های مختلف برای ساخت لینک داشته باشید و مطابق با اهداف کسب‌وکار و سئو آن را اجرا کنید.
روش‌های زیادی برای ساخت بک لینک وجود دارد که معروف‌ترین آنها شامل موارد زیر است:
- درج رپورتاژ اگهی
- بک لینک‌های Site-wide
- لینکسازی در کامنت‌ها
- لینکسازی در فروم‌ها
نحوه اجرا و تولید لینک با استفاده از هر کدام از این روش‌ها در باید در استراتژی SEO لحاظ شود تا طبق برنامه‌ریزی بتوان آنها را بررسی و اثراتشان را سنجید.
جمع‌بندی
همان‌طور که در این مقاله دیدید، تهیه استراتژی سئو اهمیت بالایی دارد. تقریبا می‌توان گفت بدون داشتن استراتژی راه به جاده‌ای تاریک خواهیم گذاشت که انتهای آن مشخص نیست. از طرفی آماده سازی پلن استراتژی سئو به اعضای یک تیم کمک می‌کند که در هر مرحله از فعالیت بهینه‌سازی دقیقا بدانند که چه کاری باید انجام دهند.
اگر در تهیه استراتژی مناسب برای بهینه‌سازی سایت مشکل دارید و یا سوالی درباره این نکات برایتان شکل گرفته است آن را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
